ZASADY ORGANIZACJI RATOWNICTWA WODNEGO W KRAJOWYM SYSTEMIE RATOWNICZO-GAŚNICZYM
Warszawa, styczeń 2012 r.
CZĘŚĆ 1
WPROWADZENIE
Ratownictwo realizowane na zbiornikach, ciekach i obszarach wodnych na terenie kraju, w tym objętych powodzią lub zalaniem, a także na obszarach zalodzonych, zwanych dalej „akwenami", polega na wykonywaniu czynności ratowniczych z zakresu ratownictwa medycznego, chemicznego, technicznego, wysokościowego lub gaszenia pożarów, przy uwzględnieniu rodzaju i wielkości nagłego zagrożenia, specyfiki akwenu oraz posiadanego wyposażenia i wyszkolenia. Realizacja działań ratowniczych na akwenach może stanowić również wstęp do uruchomienia działań humanitarnych.
Działania ratownicze na akwenach, które organizuje się i prowadzi w oparciu o przepisy ujęte
w Załączniku Nr 1, realizuje się w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym, zwanym dalej „KSRG" w zakresie:
1) podstawowym – obejmującym czynności ratownicze wykonywane na powierzchni akwenu, przez wszystkie podmioty KSRG, a także przez inne podmioty ratownicze według posiadanych możliwości organizacyjno – sprzętowych i wyszkolenia, w systemie całodobowym i całorocznym.
2) specjalistycznym – przez specjalistyczne grupy ratownictwa wodno – nurkowego Państwowej Straży Pożarnej i innych podmiotów KSRG będących jednostkami ochrony przeciwpożarowej, których wyposażenie i wyszkolenie ratowników pozwala realizować
w systemie całodobowym i całorocznym podstawowe i specjalistyczne czynności ratownicze na powierzchni akwenu, a także w toni lub na dnie akwenu.
Ratownictwo na akwenach w zakresie podstawowym w KSRG realizują:
1. wszystkie jednostki Ratowniczo-Gaśnicze Państwowej Straży Pożarnej (JRG PSP),
2. jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do KSRG, które zostały wytypowane na podstawie analizy operacyjnego zabezpieczenia powiatu oraz wyposażone i przeszkolone w ramach przyjętego planu wynikającego z uzgodnień stron porozumienia.
Rozwój ratownictwa na akwenach, w zakresie podstawowym, następować powinien w takim kierunku, aby zdolność do realizacji działań ratowniczych stała się powszechna dla wszystkich JRG PSP. Istotne jest także, aby w sieci jednostek ochrony przeciwpożarowej uwzględnić w szczególności te JRG PSP, OSP, ZSP, które aktualnie już realizują zadania na akwenach oraz te, których siły i środki stacjonują w pobliżu akwenów o najwyższym poziomie zagrożenia tak, aby można było je doposażyć i wyszkolić na potrzeby ratownictwa według zalecanych standardów ujętych w niniejszych Zasadach.
W działaniach ratowniczych na akwenach w zakresie podstawowym KSRG kieruje się następującymi zasadami:
I. Gotowość w zakresie dyspozycyjności:
1) czas alarmowania i dysponowanie – niezwłoczny,
2) czas dojazdu na miejsce zdarzenia - jak najszybciej, każda JRG PSP i OSP w KSRG spełniająca standard gotowości operacyjnej i posiadająca w obszarze chronionym akweny,
3) skład zespołu ratowniczego i kwalifikacje ratowników – w pierwszej kolejności wydzielone siły JRG PSP i jednostek OSP, a docelowo wszyscy strażacy PSP na zmianie służbowej oraz pełniący dyżury wyznaczeni strażacy OSP.
II. Gotowość w zakresie wymagań kwalifikacyjnych:
1) przyjęcie kandydata do służby w PSP powinno uwzględniać sprawdzenie jego umiejętności pływania,
2) każdy strażak PSP przewidziany do realizacji zadań ratowniczych powinien nabyć w ramach szkoleń kwalifikacyjnych i doskonalenia zawodowego umiejętności w zakresie ratownictwa wodnego i powodziowego,
3) strażacy PSP deklarujący udział w działaniach ratowniczych, którzy nie mieli możliwości pozyskania w ramach szkoleń kwalifikacyjnych i doskonalenia zawodowego umiejętności w zakresie ratownictwa wodnego i powodziowego, winni je pozyskać w ramach szkolenia uzupełniającego,
4) członkowie jednostek OSP deklarujący udział w działaniach ratowniczych
na akwenach, powinni nabyć w ramach systemu specjalistycznego szkolenia członków OSP biorących bezpośredni udział w działaniach ratowniczych umiejętności w zakresie podstawowym.
Ratownictwo na akwenach w zakresie specjalistycznym w KSRG realizują:
1) Specjalistyczne Grupy Ratownictwa Wodno-Nurkowego Wojewódzkiego Odwodu Operacyjnego, w skrócie „SGRW-N WOO" pod tym pojęciem rozumie się, co najmniej jeden zastęp złożony z minimum 3 ratowników (2 młodszych nurków MSWiA i 1 nurka MSWiA, w tym 1 ratownika z uprawnieniami stermotorzysty lub sternika motorowodnego), będących w stałej gotowości operacyjnej, które powinny być budowane na bazie jednej JRG PSP lub szkolnej JRG PSP, OSP w KSRG, ZSP (ZSR).
2) Specjalistyczne Grupy Ratownictwa Wodno-Nurkowego Centralnego Odwodu Operacyjnego, w skrócie „SGRW-N COO" pod tym pojęciem rozumie się, grupę złożoną z minimum 6 ratowników (4 nurków MSWiA i 1 nurka kierującego pracami podwodnymi MSWiA oraz 1 ratownika z uprawnieniami stermotorzysty lub sternika motorowodnego), będących w stałej gotowości operacyjnej, budowanej na bazie jednej lub kilku KP/KM PSP, Szkoły PSP, ZSP (ZSR) lub OSP w KSRG (na bazie istniejących SGRW-N WOO oraz z uwzględnieniem strażaków posiadających kwalifikacje nurkowe MSWiA).
W działaniach ratowniczych na akwenach w zakresie specjalistycznym KSRG kieruje się następującymi zasadami:
I. Gotowość SGRW-N WOO:
1) czas alarmowania i dysponowania – niezwłocznie,
2) czas dotarcia do miejsca zdarzenia – jak najszybciej transportem kołowym, lotniczym lub (i) wodnym, jednak nie dłużej niż 90 minut w obszarze chronionym,
3) zdolność do realizowania działań ratowniczych co najmniej z zakresu ratowania życia i zdrowia oraz działań poszukiwawczych.
II. Gotowość SGRW-N COO:
1) czas alarmowania - czas dysponowania grupy do 60 min.,
2) czas dojazdu do miejsca zdarzenia – wg możliwości, jednak nie dłuższy niż 120 min. od wyjazdu grupy z miejsca koncentracji sił i środków.
3) zdolność do realizowania działań ratowniczych z zakresu:
a) ratowania życia i zdrowia,
b) przyrządowych technik poszukiwawczych,
c) ratownictwa technicznego,
d) ratownictwa chemicznego i ekologicznego z technik podstawowych.
III. Wymagania kwalifikacyjne SGRW-N WOO:
1) minimum 3 ratowników (2 młodszych nurków i 1 nurek MSWiA), będących w stałej gotowości operacyjnej, w JRG PSP lub ZSP (ZSR) na każdej zmianie, natomiast
w OSP w stałej dyspozycji,
2) minimalny normatyw składu SGRW-N WOO wynosi:
a) 12 młodszych nurków MSWiA,
b) 6 nurków MSWiA,
c) 6 sterników motorowodnych lub ster motorzystów.
IV. Wymagania kwalifikacyjne SGRW-N COO:
1) minimum 6 ratowników (4 nurków MSWiA i 1 nurek kierujący pracami podwodnymi MSWiA oraz 1 ratownik z uprawnieniami stermotorzysty lub sternika motorowodnego) będących w stałej gotowości operacyjnej, jako grupa tworzona z wydzielonych zasobów SGRW-N WOO oraz strażaków posiadających kwalifikacje nurkowe MSW,
2) minimalny normatyw składu SGRW-N COO wynosi:
a) 24 nurków MSWiA,
b) 6 nurków kierujących pracami podwodnymi MSWiA,
c) 12 sterników motorowodnych z możliwością uprawnień dodatkowych - stermotorzysty.
V. Dowodzący działaniami ratowniczymi na akwenach w zakresie specjalistycznym jest odpowiednio:
1) w procesie ratowania życia i zdrowia – strażak posiadający kwalifikacje dowódcze i młodszego nurka MSW, jeśli w skład zastępu nie wchodzi strażak o wyższym poziomie kwalifikacji – tj. nurek MSW lub z kwalifikacjami do KPP,
2) w procesie działań ratowniczych z zakresu ratownictwa technicznego lub chemicznego – nurek MSWIA kierujący pracami podwodnymi.
Zakres obowiązków i prac KDR określają przepisy dotyczące prac podwodnych oraz właściwe rozporządzenia [załącznik Nr 1 poz. 9-10,12-13]
Priorytet tworzenia SGRW-N WOO dotyczy gmin i powiatów z 4 i 5 poziomu (stopnia) zagrożenia na akwenach, z możliwością tworzenia również na 3 poziomie (stopniu) zagrożenia, wynikający z analizy zagrożeń, o której mowa w załączniku Nr 1 rozporządzenia MSWiA z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji KSRG. Liczba tworzonych SGRW-N WOO uzależniona jest nie tylko od specyfiki akwenów oraz ilości gmin i powiatów o najwyższym zagrożeniu, jak również od aktualnej gotowości operacyjnej ratowników - strażaków PSP, OSP, ZSP (ZSR) i ratowników innych podmiotów ratowniczych gotowych do wypełnienia kryteriów KSRG lub współdziałających z KSRG.
W zakresie specjalistycznych czynności ratowniczych ratowanie życia i zdrowia stanowi priorytet w organizacji prac podwodnych, w szczególności dla SGRW-N WOO – natomiast w zakresie ratownictwa technicznego i chemicznego – dla SGRW-N COO.
Ratownictwo na akwenach w KSRG organizuje właściwy terytorialnie Komendant Powiatowy lub Miejski PSP, we współpracy z WOPR [Załącznik nr 1, lp. 22], a także z innymi podmiotami ratowniczymi i służbami zobowiązanymi do prowadzenia działań ratowniczych na akwenach.
Komendant Wojewódzki PSP organizuje w KSRG specjalistyczne grupy wodno-nurkowe oraz wprowadza rozwiązania umożliwiające udział podmiotów KSRG w procesie organizowania szkoleń, ćwiczeń i innych form doskonalenia zawodowego. Ponadto zasadne jest takie organizowanie KSRG na obszarze województwa, aby w czasie prowadzenia działań ratowniczych podstawowy zakres czynności ratowniczych był optymalnie skorelowany ze specjalistycznym zakresem czynności ratowniczych, jak również uwzględniał aktualny poziom gotowości operacyjnej WOPR [Załącznik nr 1, lp. 22], a także podmiotów ratowniczych i służb realizujących lub wspomagających proces ratowania życia i zdrowia oraz środowiska wodnego podczas wystąpienia nagłych i nadzwyczajnych zagrożeń.
Organizowanie i prowadzenie innych, niż ratownicze działań mających na celu wykonanie określonych zadań w ramach likwidacji skutków miejscowych zagrożeń na akwenach, nie wymaga stosowania trybu pilnego (natychmiastowego) oraz nie należy do katalogu standardowych obowiązków podmiotów ratowniczych tworzących KSRG.
Poszukiwanie osób zaginionych na obszarze:
1) wodnym, należy do podmiotów uprawnionych do wykonywania ratownictwa wodnego w myśl ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych [Załącznik nr1, lp. 2];
2) morskim, należy do podmiotów uprawnionych do wykonywania ratownictwa na morzu w myśl ustawy z dnia 9 listopada 200 r. o bezpieczeństwie morskim [Załącznik nr1, lp. 3];
W niniejszych Zasadach przyjęto następujące założenia:
1) ilekroć jest mowa o ratownikach – strażakach KSRG rozumie się przez to strażaków PSP, OSP, ZSP, ZSR (ZSR) i innych strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej wchodzących w skład KSRG,
2) ilekroć jest mowa o akwenach rozumie się przez to rzeki, jeziora, kanały, zbiorniki, cieki, obszary zalodzone, obszary objęte powodzią lub zalaniem albo inne obszary wodne oraz obszary morskie w granicach RP;
3) ilekroć jest mowa o KPP rozumie się przez to kierującego pracami podwodnymi;
4) zakres możliwych do realizacji podstawowych i specjalistycznych czynności ratowniczych na obszarach morskich będących w granicach Rzeczypospolitej Polskiej wynika z aktualnej gotowości operacyjnej podmiotów KSRG, którego źródłem uzgodnień jest Porozumienie, o którym mowa w Załączniku nr 1, lp. 21;
5) potwierdzenie włączenia do Centralnego Odwodu Operacyjnego, zwanego dalej w skrócie „COO", podmiotów ksrg w zakresie realizacji podstawowych i specjalistycznych czynności ratowniczych określa Rozkaz lub Decyzja Komendanta Głównego PSP.
6) docelowo dąży się do nowelizacji ustawy o pracach podwodnych, w wyniku której kwalifikacje nurkowe będą zunifikowane dla wszystkich strażaków KSRG.
CZĘŚĆ 2
ORGANIZACJA NA TERENIE KRAJU RATOWNICTWA NA AKWENACH
1.1. Standard gotowości operacyjnej podmiotów KSRG w zakresie podstawowym
1.1.1. Przygotowanie i realizacja podstawowych czynności ratowniczych
Na poziomie podstawowym czynności ratownicze obejmują przede wszystkim następujący zakres:
1) rozpoznanie i ocena zagrożenia dla:
a) życia i zdrowia,
b) środowiska i mienia,
2) niesienie pomocy tonącym poprzez dotarcie do poszkodowanych lub zagrożonych ludzi oraz udzielenie im kwalifikowanej pierwszej pomocy, a także przekazanie - poza strefą zagrożenia - poszkodowanych zespołom Państwowego Ratownictwa Medycznego,
3) zabezpieczenie działań ratowniczych na akwenach i lodzie, z uwzględnieniem asekuracji ratowników podczas działań ratowniczych prowadzonych bezpośrednio na akwenie oraz w jego sąsiedztwie (brzegu),
4) ewakuację ludzi z akwenu, łodzi, pojazdów lub obiektów i urządzeń hydrotechnicznych,
5) ewakuację zwierząt,
6) likwidację lub ograniczenie nagłych zagrożeń wywołanych przez substancje niebezpieczne lub inne czynniki szkodliwe.
W przygotowywaniu do działań ratowniczych na obszarze chronionym uwzględnia się również specyfikę akwenów, w szczególności:
wód szybkopłynących lub rzek górskich,
jezior, rzek i kanałów,
zbiorników przemysłowych,
ryzyka powodzi,
obszarów zalodzonych,
obszarów morskich.
W każdym z powyższych, należy uwzględnić zagrożenia dla zdrowia i życia ratowników związane ze skażeniem substancjami chemicznymi i bakterialogicznymi.
W procesie organizowania działań ratowniczych na akwenach, w szczególności podczas ratowania życia i zdrowia koniecznym jest, aby podstawowy zakres czynności ratowniczych był optymalnie skorelowany ze specjalistycznym zakresem czynności ratowniczych.
1.1.2. Minimalne wyszkolenie i posiadane kwalifikacje
Każdy kandydat przyjmowany do służby lub deklarujący w ramach wolontariatu zdolność do działań ratowniczych na akwenach w zakresie podstawowym i specjalistycznym, musi posiadać umiejętność pływania. Zmiana służbowa oraz zasoby ratownicze JRG PSP, ZSP/ZSR i OSP powinny być przygotowane do podjęcia działań ratowniczych na akwenach.
Pozyskiwanie kwalifikacji dla strażaków należy realizować na bazie szkół i ośrodków szkolenia KSRG w oparciu o program ratownika WOPR oraz o programy szkolenia i doskonalenia zawodowego ujęte w:
1) szkoleniach z zakresu ratownictwa lodowego,
2) szkoleniach z ratownictwa na rzekach górskich i wodach szybkopłynących,
3) szkoleniach z ratownictwa w czasie powodzi,
4) szkoleniach do sterowania łodziami z napędem silnikowym adekwatnie do wymagań związanych z parametrami łodzi dostosowanej do rodzaju akwenu (dotyczy szkolenia dla podmiotów KSRG posiadających jednostki pływające z napędem silnikowym).
Kwalifikacje do wykonywania zadań z zakresu ratownictwa na akwenach na poziomie podstawowym:
• strażacy PSP uzyskują w ramach kształcenia zawodowego,
• pozostali ratownicy KSRG uzyskują na podstawie szkoleń specjalistycznych.
Ponadto zasadne jest, aby kompensowanie wyszkolenia na poziomie podstawowym było realizowane w ramach doskonalenia zawodowego, jak również w ramach szkoleń uzupełniających, jeżeli dotychczasowe programy szkolenia nie uwzględniały tej problematyki.
Jeżeli bazy szkół i ośrodków szkolenia nie wypełniają standardów do realizacji kształcenia zawodowego, programu szkolenia specjalistycznego dla ratowników KSRG (spoza PSP) i doskonalenia zawodowego zasadne jest wykorzystanie, na podstawie stosownych porozumień, bazy innych służb i podmiotów ratowniczych.
Do szkoleń podstawowych i specjalistycznych dla ratowników KSRG należy także uzyskanie kwalifikacji sternika motorowodnego w liczbie niezbędnej do zachowania ciągłości działań ratowniczych. Natomiast wśród szkoleń dodatkowych przewidzieć można kwalifikacje stermotorzysty, jeśli w obszarach chronionych lub w ramach organizacji odwodów operacyjnych przewiduje się realizację zadań na akwenach posiadających szlaki wodne.
Wskazania do uzupełniających programów szkoleń oraz doskonalenia zawodowego zawarto w Załączniku Nr 2.
1.1.3. Minimalny standard wyposażenia
Ratownictwo na akwenach w zakresie podstawowym realizowane przez strażaków wyposażony w pojazd z możliwością zaczepienia przyczepy z łodzią ratowniczą i wyposażonych w sprzęt, który powinien być zintegrowany funkcjonalnie z pojazdem dysponowanym w „pierwszym rzucie" do działań ratowniczych.
Jednostka pływająca powinna być dostosowana do specyfiki akwenów w obszarze chronionym, jak również do zadań przewidzianych dla odwodów operacyjnych.
Zestawienie i minimalny normatyw wyposażenia dla podmiotów KSRG w sprzęt, pojazdy
i środki techniczne do realizacji zadań z zakresu ratownictwa na akwenach na poziomie podstawowym zawarto w Załączniku Nr 3.
Wymieniony sprzęt można wliczać do aktualnego standardu wyposażenia samochodu ratowniczego (pożarniczego) zatwierdzonego przez Komendanta Głównego PSP.
1.1.4. Gotowość do podjęcia działań ratowniczych
1) powiadomienie podmiotów uprawnionych do realizacji zadań z zakresu ratownictwa wodnego oraz innych podmiotów przewidzianych w planie ratowniczym do współdziałania na akwenach, jeśli zgłoszenie w pierwszej kolejności wpłynęło do właściwego terytorialnie stanowiska kierowania PSP;
2) czas wyjazdu podmiotów KSRG – niezwłocznie po otrzymaniu zgłoszenia i uruchomieniu w trybie pilnym dysponowanych sił i środków w zależności od przewidywanego czasu dotarcia do miejsca zdarzenia, uwzględniającego również specyfikę akwenu w obszarze chronionym.
1.2. Standard gotowości operacyjnej podmiotów KSRG w zakresie specjalistycznym ratownictwa na akwenach poziomu Wojewódzkiego Odwodu Operacyjnego
W działaniach ratowniczych na akwenach w zakresie specjalistycznym KSRG kieruje się następującymi zasadami:
1.2.1. Zasady organizacji Specjalistycznych Grup Ratownictwa Wodno-Nurkowego Wojewódzkiego Odwodu Operacyjnego (SGRW-N WOO):
1) SGRW-N WOO tworzy się na podstawie krajowego planu sieci jednostek (podmiotów) ratownictwa specjalistycznego w drodze decyzji właściwego terenowo Komendanta Wojewódzkiego PSP,
2) SGRW-N WOO tworzy się na bazie jednej jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do KSRG,
3) SGRW-N WOO, przy nadzorze i wsparciu szkoleniowym Komendanta Wojewódzkiego PSP, przygotowuje i utrzymuje w gotowości operacyjnej:
a) Komendant Powiatowy (Miejski) PSP, albo
b) podmiot finansujący jednostkę ochrony ppoż., wskazany w porozumieniu z właściwym terytorialnie komendantem powiatowym i wojewódzkim PSP,
4) każda SGRW-N WOO ma określony w szczególności:
a) plan budowy (rozwoju) oraz utrzymania gotowości operacyjnej,
b) zestawienie najważniejszych parametrów dotyczących specyfiki akwenów na obszarze chronionym,
c) zasady współdziałania z podmiotami KSRG w zakresie podstawowym, jak również z Wodnym Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym oraz z podmiotami ratowniczymi i służbami zobowiązanymi do działań ratowniczych na akwenach,
d) zasady współdziałania z sąsiednimi SGRW-N oraz w ramach COO,
e) system pełnienia służby (dyżurów) w ramach COO, jeśli zasoby SGRW-N WOO zostały wydzielone, w ramach tej struktury,
f) plan organizowania działań ratowniczych, będący elementem właściwych terytorialnie planów ratowniczych, skorelowanych z transportem lotniczym, kołowym i wodnym oraz posiadanymi zasobami innych służb i podmiotów ratowniczych.
5) minimalny skład SGRW-N WOO wynosi 20 osób, wraz z Dowódcą Grupy, posiadającym co najmniej kwalifikacje młodszego nurka MSWiA,
6) w przypadku jednostki ochrony ppoż. spoza PSP skład osobowy SGRW-N WOO może być mniejszy, niż w pkt. 5), jeżeli na zmianie służbowej lub dyżurze możliwe jest utrzymanie w stałej dyspozycyjności co najmniej 3 strażaków posiadających kwalifikacje młodszego nurka MSW,
7) działania ratownicze na akwenach w KSRG w zakresie specjalistycznym prowadzi zastęp SGRW-N WOO w składzie minimum trzech młodszych nurków MSW, w tym jeden z uprawnieniami do kierowania działaniem ratowniczym,
8) w przypadku strażaków posiadających ten sam poziom uprawnień i kwalifikacji, dowodzącym SGRW-N WOO może być nurek posiadający najdłuższy staż w pracach podwodnych w zakresie ratownictwa,
9) dowodzący działaniami ratowniczymi SGRW-N WOO może każdorazowo powiększyć jej skład potrzebny do wykonania zadań lub polecić zadysponowanie kolejnej grupy.
1.2.2. Kwalifikacje strażaków w Specjalistycznych Grupach Ratownictwa Wodno-Nurkowego Wojewódzkiego Odwodu Operacyjnego (SGRW-N WOO)
Działania ratownicze na akwenach w zakresie specjalistycznym mogą prowadzić ratownicy KSRG, którzy posiadają następujące kwalifikacje:
1. Nurkowie lub młodsi nurkowie – uprawnienia MSW do wykonywania prac podwodnych w zakresie ratownictwa.
2. Pozostali strażacy KSRG :
a) Kwalifikacje sternika motorowodnego, a także dodatkowo mogą posiadać kwalifikacje stermotorzysty, jeśli w ich obszarze chronionym lub w ramach udziału w WOO występują drogi żeglugi śródlądowej,
b) Inne uprawnienia do obsługi pojazdów samochodowych i sprzętu specjalistycznego wynikające z pragmatyki KSRG, w szczególności z zakresu:
1) spełnienia wymogów kwalifikacyjnych niezbędnych do udziału w SGRW-N;
2) napełniania zbiorników ciśnieniowych.
1.2.3. Minimalny standard wyposażenia Specjalistycznych Grup Ratownictwa Wodno-Nurkowego Wojewódzkiego Odwodu Operacyjnego (SGRW-N WOO)
Minimalny standard i normatyw zawiera następujący wykaz:
I. Wyposażenie indywidualne ratownika-nurka obejmuje:
1. Sprzęt (ABC i D) stanowiący 1 zestaw, składający się z:
1) płetw regulowanych - 1 para
2) półmaski nurkowej - 1 szt.
3) fajki do oddychania - 1 szt.
4) noża lub innego przyrządu do cięcia - 1 szt.
5) systemu balastowego - 1 kpl.
2. Ubranie nurkowe (dopasowane indywidualnie dla każdego nurka) stanowiące 1 zestaw, składający się z:
1) skafandra nurkowego typ ,,mokry" z butami na podeszwie i kapturem - 1 szt.
2) rękawic typ "mokry", piankowe, 5-palcowe - 1 para
3) skafandra typ suchy - 1 szt. zawierającego również:
a) bieliznę antypotną- 1 kpl.
b) ocieplacz letni wraz ze skarpetami - 1 kpl.
c) ocieplacz zimowy wraz ze skarpetami - 1 kpl.
d) rękawice typ "suchy", 5-palcowe - 1 para
3. Ubranie ochronne po nurkowaniu stanowiące 1 zestaw, składające się z części:
1) wodoodpornej (membranowej) dwuczęściowej, z ocieplaczem- 1 kpl.
2) czapki i rękawic ocieplanych - 1 kpl.
3) gogli ochronnych - 1 szt.
4. Pokrowce na sprzęt:
1) plecak na sprzęt nurkowy - 1 szt.
II. Wyposażenie zintegrowane funkcjonalnie z pojazdem pierwszego rzutu w liczbie uzależnionej od wielkości SGRW-N na potrzeby WOO
1. Automaty nurkowe stanowiące 1 zestaw w skład, których wchodzą:
1) dwustopniowe, o stopniach rozdzielonych wraz z manometrem - I stopień automatu z odizolowaną komorą wodną; (automaty powinny być przystosowane do pracy przy ciśnieniu roboczym 30 MPa) - 2 kpl.
2) przewód powietrzny o długości minimum 120 cm. do II stopnia automatu - 1 szt.
2. Sprzęt oświetleniowy stanowiący 1 zestaw, w skład którego wchodzi:
1) latarka ręczna o mocy minimum 10 W, halogen lub równoważna - 1 szt.
2) latarka "czołowa" o mocy minimum 20 W , halogen lub równoważna - 1 szt.
3) nurkowa lampa stroboskopowa - 1 szt.
3. Urządzenia kontrolno-pomiarowe stanowiące 1 zestaw , w skład których wchodzą:
1) głębokościomierz i zegarek nurkowy (zamiennie TIMER typu "digital") - 1 kpl.
2) busola - 1 szt.
4. Sprzęt ratownika-nurka, w skład których wchodzą m.in.:
1) butle nurkowe o pojemności 10 l i/lub 12 l i/lub 15 l - 2 szt.
2) butle nurkowe o pojemności min. 4 l - 2 szt.
3) urządzenie ratowniczo-wyrównawcze (minimalna siła wyporu 24 kg) -1 szt.
4) uprząż asekuracyjna: 2-częściowa wraz z minimum - 3 szt. karabinków,
zakręcanych - 1 kpl. (spełniających warunki wymagane dla sprzętu alpinistycznego)
5) kołowrotek nurkowy z linką o wytrzymałości minimum 70 kg i długości
minimum 50 m - 1 kpl.
6) tabliczka do pisania pod wodą - 1 szt.
7) boja dekompresyjna - 1 szt.
8) lina asekuracyjna pływająca wytrzymałość min. 200 kg 30 m - 1 szt.
9) śruba lodowa –min. 12 szt.
10) flaga ,,alfa" - 1 szt.
5. Pokrowce na sprzęt nurkowy stanowiące 1 zestaw, w skład których wchodzą:
1) torba na sprzęt ratowniczy - 1 szt.
2) pojemnik na automaty nurkowe - 1 szt.
6. Zestaw do działań ratowniczych na lodzie wraz z deską lodową.
7. Zestaw ratownictwa medycznego R-2 z noszami pływającymi, zapasem tlenu w ilości co najmniej 1500 l oraz ogrzewaczem mieszaniny oddechowej.
8. Zestaw do napowietrzania przestrzeni zamkniętych z zapasem powietrza minimum
2200 litrów
Nadmienić należy, że strażacy nurkowie poza wymienionym sprzętem i podanymi ilościami mogą być wyposażani dodatkowo w większą jego ilość oraz dodatkowo w inny sprzęt, w zależności od specyfiki akwenów znajdujących się w obszarze chronionym lub realizacją zadań w ramach COO.
1.2.4. Alarmowanie i dysponowanie oraz minimalny zakres zadań zastępu SGRW-N WOO
1) zastęp SGRW-N WOO zobligowany jest do podjęcia interwencji niezwłocznie po zadysponowaniu i przybyciu na miejsce zdarzenia,
2) w procesie dysponowania SGRW-N WOO do ratowania życia i zdrowia ludzi należy, w zależności od miejsca zdarzenia i specyfiki obszaru chronionego, dotyczącej w szczególności czasu dotarcia do poszkodowanych lub zagrożonych, uwzględnić transport:
a) kołowy,
b) wodny (lodowy),
c) lotniczy.
3) na terenie własnego powiatu zastęp SGRW-N WOO dysponowany jest przez stanowisko kierowania Komendanta Powiatowego/Miejskiego, natomiast w przypadku dysponowania do zdarzenia poza własny powiat, lecz w graniach własnego województwa, zastęp SGRW-N WOO dysponowany jest przez stanowisko kierowania Komendanta Wojewódzkiego PSP,
4) w przypadku nagłego zagrożenia życia w pierwszej kolejności następuje dysponowanie SGRW-N WOO, dla której miejsce zdarzenia stanowi obszar chroniony w zależności od czasu dotarcia środkiem transportu, o którym mowa w pkt. 2.,
5) dla SGRW-N WOO określa się obszar chroniony zdefiniowany jako strefa, do granic której grupa dotrze, z wykorzystaniem transportu w tym samym czasie, jak sąsiednie SGRW-N WOO,
6) dysponowanie zastępu SGRW-N WOO poza granice własnego województwa każdorazowo odbywa się poprzez stanowisko kierowania Komendanta Głównego PSP na wniosek stanowiska kierowania Komendanta Wojewódzkiego PSP z terenu na którym doszło do nagłego lub nadzwyczajnego zagrożenia,
7) zastęp SGRW-N WOO może być dysponowany na teren innego województwa, znajdujący się w obszarze chronionym grupy, na podstawie uzgodnień ujętych w planach ratowniczych pomiędzy sąsiednimi komendantami wojewódzkimi PSP, z uwzględnieniem również powiadomienia o fakcie zadysponowania tych zasobów stanowiska kierowania KG PSP,
8) podczas działań ratowniczych, w których dysponowane były transportem lotniczym do prac podwodnych w zakresie ratowania życia i zdrowia zasoby SGRW-N WOO, można uwzględnić tylko 2 ratowników KSRG posiadających co najmniej kwalifikacje młodszych nurków MSW, z których jeden przewidziany będzie do kierowania działaniami ratowniczymi,
9) w procesie organizowania działań ratowniczych, o których mowa w pkt 8, podstawowe i specjalistyczne czynności ratownicze muszą być skorelowane ze sobą, a także z działaniami innych podmiotów ratowniczych i służbami (w zależności od ich aktualnej gotowości operacyjnej), przez:
a) właściwe terytorialnie stanowisko kierowania PSP,
b) Kierującego Działaniami Ratowniczymi – na miejscu zdarzenia.
10) do podstawowych zadań SGRW-N WOO należy ratowanie życia i zdrowia
na akwenach, w szczególności poprzez wykonywanie prac podwodnych uwzględniających wynik rozpoznania, działania poszukiwawcze, ograniczanie powstałych zagrożeń i stosowanie technik:
b) ratownictwa wodnego polegających na:
– niesieniu pomocy tonącym, poprzez dotarcie do poszkodowanych i udzielenie kwalifikowanej pierwszej pomocy, w tym ewakuację;
– niesieniu pomocy poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych (nagłych zdarzeniach) na wodzie, w przerębli lodowej i pod wodą, poprzez dotarcie do poszkodowanych, wykonanie, w razie konieczności, dostępu, udzielenie kwalifikowanej pierwszej pomocy, w tym ewakuację z pojazdu, łodzi lub obiektu poza strefę zagrożenia.
c) ratownictwa lodowego polegającego na:
– niesieniu pomocy ludziom znajdującym się pod lodem lub na lodzie (krze), poprzez dotarcie do poszkodowanych, wykonanie, w razie konieczności, dostępu, udzielenie kwalifikowanej pierwszej pomocy, w tym ewakuację poza strefę zagrożenia,
d) ratownictwa powodziowego polegającego na:
– ratowaniu życia ludzi na wodach powodziowych, poprzez dotarcie do poszkodowanych, wykonanie, w razie konieczności, dostępu, ewentualnie, według potrzeb, udzielenie kwalifikowanej pierwszej pomocy, w tym ewakuację poza strefę zagrożenia,
– ewakuacji ludzi i zwierząt zwierząt z terenów zalanych, spiętrzonych lodem lub odciętych od stałego lądu.
Ponadto w założeniach taktycznych Kierującego Działaniem Ratowniczym podczas ratowania życia i zdrowia koniecznym jest zachowanie spójności w procesie przekazywania poszkodowanych personelowi jednostek ochrony zdrowia. Jednocześnie dla SGRW-N WOO należy przewidzieć udział w działaniach z wykorzystaniem podstawowych czynności ratowniczych w innych dziedzinach ratownictwa, a także dodatkowo, dla wyznaczonych strażaków KSRG, realizowanie zadań w ramach prac podwodnych przez SGRW-N COO.
Schemat organizacyjno- etatowy SGRWN WOO określa załącznik nr 4
1.3. Gotowość operacyjna podmiotów KSRG w zakresie specjalistycznym ratownictwa na akwenach poziomu COO
1.3.1. Zasady organizacji SGRW-N COO
1) powstanie SGRW-N COO możliwe jest, jeśli ilość i zorganizowanie SGRW-N WOO pozwala na wyodrębnienie sił i środków bez znaczącego obniżenia gotowości operacyjnej dla danego województwa;
2) zasady organizacji SGRW-N COO, w tym włączania w struktury COO określone są Rozkazem Komendanta Głównego PSP w sprawie organizacji centralnego odwodu operacyjnego KSRG;
3) minimalny skład SGRW-N COO wynosi 30 osób, w tym dowódca, posiadających odpowiednie kwalifikacje MSW z zakresu prac podwodnych, o których mowa w niniejszych Zasadach;
4) SGRW-N COO może być tworzona z wydzielonych zasobów ratowniczych
SGRW-N WOO na terenie województwa oraz strażaków KSRG posiadających odpowiednie kwalifikacje MSW z zakresu prac podwodnych;
5) funkcjonowanie i realizowanie zadań w zakresie specjalistycznym przez SGRW-N COO pozwala zorganizować w systemie całodobowym grupę złożoną z co najmniej:
a) 4 nurków MSW,
b) 1 nurka kierującego pracami podwodnymi,
c) 1 ratownika z uprawnieniami sternika motorowodnego;
6) działania ratownicze na akwenach w zakresie specjalistycznym przez SGRW-N COO mogą być prowadzone, w zależności od rodzaju zagrożenia, specyfiki akwenu i zakresu zadań do realizacji przez:
a) zastęp nurkowy wyposażony w moduł połączonych funkcjonalnie urządzeń poszukiwawczych i sprzętu ratowniczego,
b) zastęp nurkowy wyposażony w moduł połączonych funkcjonalnie urządzeń, łodzi i sprzętu ratownictwa technicznego lub/ i chemicznego w zależności od specyfiki akwenu oraz rodzaju rozpoznanego zagrożenia;
7) kierujący działaniami ratowniczymi SGRW-N COO każdorazowo określa jej skład potrzebny do wykonania zadania;
8) do podstawowych zadań SGRW-N COO należy wykonywanie prac podwodnych w oparciu o wynik rozpoznania i działania poszukiwawczo-ratownicze wymagające działań takich, jak:
ratowanie życia i zdrowia ludzkiego,
ratowanie mienia i środowiska wodnego poprzez stosowanie technik i czynności, ratowniczych z zakresu ratownictwa technicznego i chemicznego prowadzonych pod wodą, w tym w wodach skażonych lub na obszarach objętych powodzią,
wydobywanie obiektów z dna, jeśli mogą powodować zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego oraz dla środowiska wodnego,
współdziałanie z podmiotami KSRG realizującymi podstawowe i specjalistyczne czynności ratownicze,
współdziałanie z WOPR i MSPR, jak również z innymi podmiotami uprawnionymi do wykonywania ratownictwa wodnego i na morzu;
9) Do zadań dodatkowych SGRW-N COO może należeć współpraca w zakresie poszukiwań podwodnych technikami przyrządowymi w zależności od możliwości sprzętowych i głębokości akwenu,
10) Schemat organizacyjno- etatowy SGRWN COO określa załącznik nr 4
1.3.2. Kwalifikacje strażaków w Specjalistycznych Grupach Ratownictwa Wodno-Nurkowego Centralnego Odwodu Operacyjnego (SGRW-N COO)
Strażacy KSRG realizujący zadania w ramach Specjalistycznej Grupy Ratownictwa Wodno-Nurkowego Centralnego Odwodu Operacyjnego posiadają kwalifikacje,
co najmniej:
1. Nurkowie - uprawnienia MSW do wykonywania prac podwodnych w zakresie ratownictwa oraz kwalifikacje sternika motorowodnego lub stermotorzysty;
2. Uprawnienia do obsługi pojazdów samochodowych i sprzętu specjalistycznego wynikającego z pragmatyki KSRG, w szczególności z zakresu:
a) kwalifikacji niezbędnych do udziału w SGRW-N,
b) obsługi podwodnych urządzeń do działań poszukiwawczych,
c) napełniania zbiorników ciśnieniowych,
d) kwalifikacji stermotorzysty, jeśli występują drogi żeglugi śródlądowej.
e) kierowania pojazdami w warunkach uprzywilejowania w ruchu drogowym - dotyczy kierowców
1.3.3. Zakres minimalnego standardu wyposażenia Specjalistycznych Grup Ratownictwa Wodno-Nurkowego Centralnego Odwodu Operacyjnego (SGRW-N COO)
1) minimalny standard wyposażenia SGRW-N COO, oparty jest na wypełnieniu wymagań przyjętych dla SGRWN WOO, a ponadto w zakresie określonym w załączniku Nr 4;
2) sprzęt SGRW-N COO powinien umożliwiać skuteczne prowadzenie działań ratowniczych na przydzielonym obszarze, natomiast poszczególne zestawy lub połączone ze sobą moduły funkcjonalne sprzętu mogą być uzupełniane dodatkowymi elementami spójnego ze sobą wyposażenia stacjonującego w podmiotach KSRG i odpowiadającymi specyfice akwenów;
3) stacjonowanie sprzętu ratowniczego i technicznego może być rozmieszczone w różnych podmiotach KSRG, natomiast sprzęt nurkowy w jednostkach tworzących SGRW-N COO.
1.3.4. Alarmowanie i dysponowanie SGRW-N COO
1) SGRW-N COO zobowiązana jest do opuszczenia rejonu koncentracji w czasie nie dłuższym niż 15 minut od momentu zaalarmowania, przy założeniu, że jest dysponowana w granicach województwa;
2) SGRW-N COO zobowiązana jest do opuszczenia rejonu koncentracji w czasie nie dłuższym niż 60 minut od momentu zaalarmowania przy założeniu, że jest dysponowana poza granice województwa;
3) dla SGRW-N COO określa się obszar chroniony zdefiniowany jako strefa, do granic której grupa dotrze, z wykorzystaniem transportu kołowego lub lotniczego w tym samym czasie, jak sąsiednia, z innego województwa, SGRW-N COO;
4) dysponowanie SGRW-N COO poza granice własnego województwa każdorazowo odbywa się poprzez stanowisko kierowania Komendanta Głównego PSP, na wniosek stanowiska kierowania Komendanta Wojewódzkiego PSP z terenu, na którym doszło do zdarzenia;
5) jeśli dysponowanie grupy, o którym mowa w pkt.4, odbywa się pomiędzy właściwymi stanowiskami kierowania komendantów wojewódzkich PSP, każdorazowo o fakcie zadysponowania SGRW-N COO poza granice województwa należy poinformować stanowisko kierowania Komendanta Głównego PSP;
6) jeżeli zasoby SGRW-N COO stacjonują na terenie jednego powiatu, na którym doszło do zdarzenia to grupę dysponuje właściwe terytorialnie stanowisko kierowania Komendanta Powiatowego (Miejskiego) PSP powiadamiając Stanowisko Kierowania Komendanta Wojewódzkiego PSP,
7) do prac podwodnych możliwe jest zadysponowanie tylko wybranych modułów zadaniowych SGRWN COO, jeśli możliwe jest wcześniejsze ustalenie zadań do zrealizowania podczas działań ratowniczych
1.4. Standard gotowości operacyjnej szkół PSP w zakresie specjalistycznym ratownictwa na akwenach
1) SGRW-N może zostać utworzona w szkole PSP na podstawie decyzji Komendanta Szkoły, na bazie sił i środków szkoły – za zgodą Komendanta Głównego PSP;
2) szczegółowy sposób funkcjonowania SGRW-N w zakresie pełnionych dyżurów i norm ich pełnienia oraz zasad dysponowania, powinien być uzgodniony z właściwym terenowo komendantem miejskim PSP;
3) dowódcą SGRW-N, o której mowa w pkt 1 i pkt 2, powinien być strażak posiadający uprawnienia do kierowania oraz kwalifikacje minimum nurka MSW – wyznaczony przez Komendanta Szkoły PSP;
4) SGRW-N utworzona na bazie sił i środków szkoły PSP może wchodzić w skład WOO lub COO, natomiast o jej gotowości operacyjnej powinno być poinformowane stanowisko kierowania Komendanta Wojewódzkiego lub Głównego PSP;
5) program budowy lub utrzymanie gotowości operacyjnej, w tym planowanych zgrupowań kondycyjno-szkoleniowych opracowuje dowódca SGRW-N, natomiast zatwierdza – Komendant Szkoły PSP.
CZĘŚĆ 3
OGÓLNE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS ORGANIZOWANIA PRAC PODWODNYCH W ZAKRESIE RATOWNICTWA NA AKWENACH
3.1. Zasady bezpieczeństwa podczas organizowania działań ratowniczych na poziomie specjalistycznym
1. W działaniach ratowniczych na akwenach na poziomie podstawowym i specjalistycznym KSRG kieruje się zasadami ujętymi w Załączniku nr 1 lp.12.
2. Każde przygotowanie do zmiany służby lub dyżuru wymaga sprawdzenia:
a) kompletów sprzętu w zestawie;
b) połączeń poszczególnych części sprzętu;
c) zapasu czynnika oddechowego;
d) pozostałych urządzeń oraz narzędzi przeznaczonych do zabezpieczenia nurkowania.
3. Do nurkowania dopuszcza się strażaków KSRG, którzy spełniają następujące warunki:
a) posiadają co najmniej stopień młodszego nurka MSW,
b) mają dobra kondycję psychofizyczną oraz posiadają aktualne badania lekarskie potwierdzone wpisem w „Książce Nurka",
c) wyrazili pisemną zgodę na włączenie do zastępu ratownictwa wodno-nurkowego,
d) potwierdzili gotowość do nurkowania w Karcie Prac Podwodnych.
4. Do nurkowania zezwala się używać wyłącznie sprzętu, który spełnia następujące warunki:
a) jest wprowadzony na wyposażenie podmiotu ksrg,
b) jest kompletny i sprawny technicznie,
c) posiada aktualne dopuszczenia i wymagane przeglądy określone przez producenta oraz normy branżowe.
5. Urządzenia i wyposażenie techniczne planowane do wykorzystania podczas prac podwodnych mogą być obsługiwane przez osoby, które posiadają stosowne kwalifikacje i uprawnienia do ich obsługi wymagane przepisami o dozorze technicznym albo żegludze śródlądowej lub morskiej oraz została przeszkolona na potrzeby realizacji zadań,
w szczególności z zakresu:
1) napełniania zbiorników ciśnieniowych,
2) sporządzania mieszanin oddechowych,
3) obsługi systemów zasilania w mieszaniny oddechowe,
4) obsługi komór dekompresyjnych,
5) prowadzenia jednostek pływających.
6. Działania podwodne rozpoczynane są po uwzględnieniu zasad bezpieczeństwa rekomendowanych w czasie prowadzenia działań ratowniczych na poziomie specjalistycznym ujętych w załączniku nr 6.
7. W zależności od planowanego przebiegu akcji lub ćwiczeń należy rozważyć, w myśl zapisów rozporządzenia o BHP [ załącznik nr 1 pkt 12], zabezpieczenie działań przez zespól ratownictwa medycznego.
3.2. Dowodzenie na poziomie specjalistycznym oraz postępowanie w czasie wypadku nurkowego
1. Dowodzenie SGRW-N powierza się strażakowi posiadającemu kwalifikacje kierującego działaniem ratowniczym oraz:
a) młodszego nurka MSW – w procesie ratowania życia i zdrowia,
b) nurka MSW z uprawnieniami KPP – w procesie ratownictwa technicznego i chemicznego lub ekologicznego.
2. Zakres zadań poszczególnych członków grupy nurkowej określa na miejscu akcji dowodzący SGRW-N.
3. W przypadku wystąpienia nagłego zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, dowodzący SGRW-N może zmienić organizację prac lub odstąpić od zasad uznanych powszechnie za bezpieczne.
4. Jeżeli dowodzący SGRW-N uzna warunki, w których mają być wykonane prace podwodne, za szczególnie niebezpieczne lub specyficzne, może dodatkowo wyznaczyć nurka do pełnienia funkcji nurka ratownika, który przebywa w miejscu prowadzonych prac podwodnych w gotowości do podjęcia akcji ratowniczej.
5. Dowodzący SGRW-N ma obowiązek nie dopuścić do nurkowania nurka, który:
a) zgłasza zmęczenie,
b) ma problemy z wyrównaniem ciśnienia na skutek choroby o podłożu infekcyjnym,
c) odczuwa bóle stawów lub/i klatki piersiowej,
d) nie podpisał Karty Prac Podwodnych.
6. W ramach przygotowania do nurkowania dowodzący SGRW-N podejmuje następujące czynności:
a) zapoznaje grupę nurkową ze wstępnym planem nurkowania, a następnie modyfikuje ten plan na miejscu zdarzenia
b) wyznacza kolejność nurkowania i przydziela funkcje członkom zastępu na czas działań ratowniczych oraz sprawdza przygotowany do działań ratowniczych sprzęt,
c) określa sposób zabezpieczenia działań ratowniczych oraz przygotowuje dokumentację niezbędną podczas nurkowania,
d) nadzoruje sprawdzenie sprzętu i przygotowanie nurków ratowników
oraz zabezpieczenie działań ratowniczych.
7. W razie wystąpienia jakiegokolwiek wypadku nurkowego strażaka należy,
po zastosowaniu podstawowych procedur ratowniczych, w celu zorganizowania pomocy lekarskiej i transportu, skontaktować się z dysponentem PRM i wezwać zespół ratownictwa medycznego, a następnie skontaktować się z wyznaczonym uprzednio przez właściwego terytorialnie Koordynatora Ratownictwa Medycznego szpitalnym oddziałem ratunkowym lub innym najbliższym szpitalem.
8. Wszelkie wątpliwości, co do konieczności podjęcia działań specjalistycznych
z zakresu ratownictwa medycznego w odniesieniu do wypadków nurkowych należy konsultować z Krajowym Ośrodkiem Medycyny Hiperbarycznej w Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, tel. (0-58) 622 27 89, Gdynia, ul. Powstania Styczniowego 9B, telefon alarmowy (całodobowy) (0-58) 622 51 63.
9. Zabezpieczenie medyczne na miejscu działań ratowniczych stanowi:
a) zestaw PSP R-1 lub R-2 gotowy do natychmiastowego użycia bez konieczności dokonywania konfiguracji sprzętu (jeden zestaw na jednego nurkującego),
b) instrukcja bezpieczeństwa na ewentualność wypadku nurkowego.
10. W razie zaistnienia konieczności transportu nurka do komory dekompresyjnej dowodzący SGRW-N WOO udziela niezbędnych informacji dotyczących rodzaju prowadzonych prac, czasu przebywania pod wodą, głębokości nurkowania lekarzowi będącemu w miejscu zdarzenia. Decyzje o transporcie nurka do komory dekompresyjnej podejmuje lekarz.
11. Miejsce do lądowania śmigłowca Lotniczego Pogotowia Ratunkowego przygotowuje Kierujący Działaniem Ratowniczym.
12. Bezwzględne traktowanie akwenów, gdzie występuje zagrożenie wodne, jako strefy zagrożenia, dla poszkodowanych, gdzie działający ratownicy powinni posiadać odpowiednie zabezpieczenie osobiste według określonych standardów.
13. Przy prowadzeniu prac podwodnych na szlakach wodnych Kierujący Działaniem Ratowniczym dokonuje oznakowania miejsca ich wykonywania oraz powiadamia
za pośrednictwem właściwego terytorialnie stanowiska kierowania Urząd Żeglugi Śródlądowej lub Morskiej.
CZĘŚĆ 4
4. Kryteria niezbędne do wypełnienia w procesie włączenia jednostki ochrony przeciwpożarowej do KSRG w zakresie ratownictwa na akwenach
4.1 w zakresie podstawowym:
1) co najmniej jeden samochód ratowniczy (pożarniczy) o funkcjonalności pozwalającej na transportowanie łodzi wraz z silnikiem i niezbędnym wyposażeniem ratowniczym,
2) stosowna liczba wyszkolonych strażaków, tak aby można było w systemie całodobowym i całorocznym zadysponować, w sytuacji wystąpienia nagłego zagrożenia życia i zdrowia lub środowiska, co najmniej jedną rotę strażaków na akwen,
3) nosze pływające i deskę lodową wraz z osprzętem technicznym, a także łódź ratowniczą z napędem mechanicznym oraz zestaw ratowniczy R-1 z noszami pływającymi,
4) kwalifikacje ratowników na poziomie stermotorzysty lub sternika motorowodnego,
5) tubę głośnomówiącą, sprzęt oświetleniowy oraz sprzęt do prowadzenia korespondencji radiowej,
6) sprzęt ochrony indywidualnej, tj.:
a) kombinezon ratunkowy lub kamizelka asekuracyjna,
b) środki sygnalizacji wizualnej lub dźwiękowej,
c) nóż ratowniczy lub inny przyrząd do cięcia.
4.2. w zakresie specjalistycznym:
1) sprzęt, o którym mowa w ust. 4.1,
2) sprzęt do wykonywania prac podwodnych według standardu określonego
w załączniku nr 4 do Zasad,
3) zestaw ratownictwa medycznego R-1 lub R-2 oraz zapas tlenu w ilości co najmniej 1500 litrów oraz ogrzewacz mieszaniny oddechowej,
4) co najmniej trzech wyszkolonych strażaków-nurków, tak aby można było w systemie całodobowym i całorocznym prowadzić działania ratownicze pod wodą (lodem), według kwalifikacji, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 maja 2011 r. w sprawie wykonywania prac podwodnych w jednostkach organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego ds. wewnętrznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 128, poz.728).
4.3 Minimalny zakres porozumienia dotyczący włączenia jednostki ochrony przeciwpożarowej do KSRG określa :
1) częstotliwość organizowanych ćwiczeń i rodzaj prowadzonego doskonalenia wraz ze wskazaniem osób za nie odpowiedzialnych,
2) zasady pełnienia służby lub dyżurów oraz dysponowania strażaków do działań ratowniczych,
3) zasady ewentualnego udziału sił i środków jednostki w wojewódzkim lub centralnym odwodzie operacyjnym,
4) udziału kierownictwa jednostki w aktualizowaniu analizy zabezpieczenia operacyjnego akwenów oraz planów ratowniczych, a także analizowaniu działań ratowniczych i ćwiczeń oraz inspekcji gotowości operacyjnej (bojowej),
5) okoliczności i warunki wygaśnięcia lub rozwiązania umowy,
6) plan utrzymania gotowości operacyjnej.
CZEŚĆ 5
ZADANIA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ W ZAKRESIE WYPEŁNIANIA ROLI ORGANIZATORA KSRG W RATOWNICTWIE NA AKWENACH
1) Planowanie przedsięwzięć na potrzeby rozwoju ratownictwa na akwenach poprzedzone jest oceną wniosków wynikających z analizy zagrożeń i ryzyka dokonanej w oparciu o „Metodykę oceny zagrożenia gminy i powiatu" zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem ministra właściwego do spraw wewnętrznych w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego oraz analizy zabezpieczenia operacyjnego podległego obszaru, w tym sieci podmiotów ratowniczych, zdolnych do realizacji podstawowych czynności ratowniczych na akwenach,
2) Komendant powiatowy/miejski PSP uwzględnia w planie rozwoju ratownictwa na akwenach, służącym do poprawy bezpieczeństwa na szczeblu lokalnym wnioski, o których mowa w punkcie 1, jak również wnioski wynikające ze sporządzanych map ryzyka powodziowego.
3) Komendant powiatowy/miejski PSP przystępując do aktualizacji powiatowego planu ratowniczego, analizuje specyfikę obszaru chronionego poszczególnych jednostek ochrony przeciwpożarowej w oparciu o „Metodykę oceny zagrożenia gminy i powiatu" wskazuje rodzaje zagrożeń o najwyższym poziomie, jak również obiekty i tereny charakterystyczne, wymagające użycia dużej ilości sił i środków ratowniczych lub zastosowania specjalistycznego sprzętu oraz technik, a także koordynuje aktualizację procedur ratowniczych oraz wykazu sił i środków ratowniczych niezbędnych podczas alarmowania, dysponowania i prowadzenia działań ratowniczych z wykorzystaniem aktualnej gotowości operacyjnej podmiotów uprawnionych do wykonywania ratownictwa wodnego i na morzu SGRW-N WOO lub COO,
4) Komendant wojewódzki PSP uwzględnia w planie rozwoju ratownictwa na akwenach, służącym poprawie bezpieczeństwa na szczeblu wojewódzkim, wnioski z analizy zabezpieczenia operacyjnego przeprowadzonej przez specjalistyczne grupy ratownictwa wodno-nurkowego oraz analizuje zasadność włączenia do KSRG specjalistycznych grup ratownictwa wodno-nurkowego z innych podmiotów ratowniczych,
5) Plan rozwoju ratownictwa na akwenach winien być spójny z planem utrzymania lub podniesienia gotowości operacyjnej SGRW-N w KSRG, w szczególności w zakresie szkolenia i doskonalenia oraz wyposażenia w sprzęt ratowniczy, niezbędny do prowadzenia działań ratowniczych,
6) Plan budowy SGRW-N winien zawierać w szczególności:
a) deklarację gotowości strażaków – ratowników do funkcjonowania w SGRWN i realizowania zadań na potrzeby KSRG,
b) miejsce stacjonowania i strukturę organizacyjną danej SGRWN, pozwalające na jej niezwłoczne dysponowanie i realizację działań ratowniczych w zakresie specjalistycznym,
c) harmonogram szkoleń, w oparciu o wymogi kwalifikacyjne przyjęte w KSRG,
d) harmonogram zakupów sprzętu ratowniczego na poszczególnych etapach budowy danej SGRWN oraz ewentualnego doposażenia Krajowych Baz Sprzętu Specjalistycznego i Środków Gaśniczych wraz ze wskazaniem koordynatora tego przedsięwzięcia, a także źródeł finansowania,
e) przygotowanie procedur ratowniczych wynikających z niniejszych Zasad oraz zasad organizowania działań ratowniczych na akwenach, w szczególności w zakresie alarmowania, dysponowania i prowadzenia działań ratowniczych,
f) przygotowanie rocznego planu doskonalenia SGRWN, stanowiącego element planu doskonalenia jednostki ochrony przeciwpożarowej, w strukturze, której ta grupa funkcjonuje,
g) przygotowanie stosownej dokumentacji dotyczącej włączenia SGRWN do KSRG – w przypadku, gdy SGRWN należy do jednostki ochrony przeciwpożarowej spoza PSP.
7) W końcowym procesie tworzenia SGRWN, Komendant Wojewódzki PSP wyznacza dla niej obszar chroniony o zasięgu określonym w wyniku uzgodnienia z komendantami powiatowymi PSP na terenie województwa i komendantami wojewódzkimi PSP sąsiednich województw oraz:
a) poleca przeprowadzenie aktualizacji stosownych procedur powiadamiania i dysponowania SGRWN ujętych w powiatowych planach ratowniczych,
b) poleca przeprowadzenie aktualizacji dokumentacji dotyczącej organizacji wojewódzkiego odwodu operacyjnego,
c) poleca przeprowadzenie aktualizacji wojewódzkiego planu ratowniczego,
d) wyznacza termin wprowadzenia SGRWN do podziału bojowego i uruchomienia jej funkcjonowania w KSRG oraz realizowania działań ratowniczych w zakresie specjalistycznym.
8) Komendant Wojewódzki PSP wyznacza strażaka PSP do koordynacji zadań z zakresu planowania i organizacji ratownictwa na akwenach na obszarze województwa oraz do nadzoru nad realizacją tych zadań we współpracy z koordynatorem zintegrowanych przedsięwzięć z poziomu:
a) KCKR i OL – w zakresie planowania i organizacji ratownictwa,
b) Biura Szkolenia – w zakresie szkolenia i doskonalenia zawodowego;
c) Biura Logistyki – w zakresie zakupów sprzętu i utrzymania gotowości wyposażenia.
9) Komendant Wojewódzki może wnioskować do Komendanta Głównego PSP o włączenie utworzonych SGRWN do COO lub do działań poza granicami kraju.
10) Komendanci Powiatowi/Miejscy oraz Komendanci Wojewódzcy Państwowej Straży Pożarnej z powiatów i województw posiadających w swym obszarze chronionym akweny śródlądowe lub morskie, uwzględniają w procesie planowania przepisy dotyczące zachowania bezpieczeństwa w ratownictwie wodnym i na morzu oraz porozumienia pomiędzy Komendantem Głównym PSP, a:
a) Wodnym Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym,
b) Morską Służbą Poszukiwawczo – Ratowniczą,
c) służbami i podmiotami ratowniczymi, które na zasadzie dobrowolności zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych.
11) Zakres podstawowy i SGRW-N WOO w liczbie adekwatnej do wniosków wynikających z analizy zagrożeń, o których mowa w pkt 1-5, stanowią priorytet w planie rozwoju ratownictwa na akwenach.
CZEŚĆ 6
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I TRANSGRANICZNA W ZAKRESIE RATOWNICTWA NA AKWENACH
1. Działania ratownicze poza granicami kraju realizowane są na podstawie obowiązujących przepisów zgodnie z podpisanymi umowami, porozumieniami i instrukcjami metodycznymi.
2. Dobór i zadysponowanie sił i środków poza granice kraju poprzedzone jest uruchomieniem stosownych mechanizmów i procedur związanych z udzielaniem pomocy dla kraju zgłaszającego taką potrzebę.
3. Stałe monitorowanie dyżurów oraz analizowanie gotowości operacyjnej zasobów ratowniczych COO, w tym modułów zadaniowych przewidzianych do działań poza granicami kraju należy do Dyżurnego Operacyjnego Kraju w Stanowisku Kierowania Komendanta Głównego PSP.
4. Uruchomienie stosownych mechanizmów i procedur związanych z udzielaniem pomocy transgranicznej na terenie kraju wynika z umów, porozumień i instrukcji metodycznych, których wdrażanie rozpoczyna Stanowisko Kierowania Komendanta Wojewódzkiego PSP, z powiadomieniem Stanowiska Kierowania Komendanta Głównego PSP.
5. Uruchomienie stosownych mechanizmów i procedur związanych z udzielaniem zagranicznej pomocy ratowniczej na terenie kraju może wdrożyć Stanowisko Kierowania Komendanta Głównego PSP, po analizie oczekiwanych potrzeb przez Kierującego Działaniem Ratowniczym, wynikających z dysproporcji zasobów ratowniczych do wielkości zdarzenia i rodzaju zagrożenia oraz po akceptacji Komendanta Głównego PSP.
CZĘŚĆ 7
ZESPÓŁ KOMENDANTA GŁÓWNEGO PSP DS. RATOWNICTWA WODNEGO
Komendant Główny PSP powołuje w odrębnym trybie Zespół ds. Ratownictwa Wodnego. Do zadań Zespołu należy:
1. analizowanie stanu ratownictwa na akwenach w KSRG oraz opiniowanie kierunków jego rozwoju;
2. analizowanie dokumentacji dotyczącej złożonych akcji i ćwiczeń ratowniczych oraz wypadków ratowników na akwenach;
3. udział wg możliwości w egzaminach uprawniających do realizacji podstawowych lub specjalistycznych czynności ratowniczych w KSRG;
4. opiniowanie wniosków strażaków o uznanie kwalifikacji i uprawnień nurkowych;
5. opiniowanie przydatności sprzętu do ratownictwa na akwenach w zakresie możliwości jego stosowania;
6. opiniowanie dokumentacji dotyczącej włączania zasobów ratowniczych do COO lub przewidzianych do działań poza granicami kraju;
7. współpraca z podmiotami uprawnionymi do wykonywania ratownictwa wodnego i na morzu;
8. rekomendowanie zasad z zakresu organizacji i prowadzenia działań ratowniczych na akwenach wraz z ich potrzebą aktualizacji;
9. rekomendowanie projektów przepisów, dobrych praktyk i materiałów szkoleniowych na potrzeby ksrg w zakresie ratownictwa na akwenach;
10. rekomendowanie szkół i ośrodków szkolenia w zakresie spełniania standardów szkoleniowych, w tym infrastruktury niezbędnej do doskonalenia umiejętności w realizacji podstawowych i specjalistycznych czynności ratowniczych na akwenach;
11. rekomendowanie wniosków z analiz zagrożeń i z analiz zabezpieczenia operacyjnego;
12. rekomendowanie i udział wg możliwości w konferencjach i seminariach z zakresu ratownictwa na akwenach;
13. proponowanie rozwiązań służących rozwojowi ratownictwa na akwenach.
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW ( do przemyślenia)
Załącznik Nr 1 – Wykaz przepisów związanych z ratownictwem na akwenach
Załącznik Nr 2 - Wskazania do uzupełniających programów szkoleń i organizacji doskonalenia zawodowego
Załącznik Nr 3 - Zestawienie i minimalny normatyw modułu wyposażenia dla podmiotów KSRG w sprzęt, pojazdy i środki techniczne do ratownictwa na akwenach w zakresie podstawowych czynności ratowniczych
Załącznik Nr 4 Schemat organizacyjno – etatowy SGRWN WOO i SGRWN COO
Załącznik Nr 5 - Minimalny standard i normatyw wyposażenia SGRW-N COO
Załącznik Nr 6 – Szczegółowe zasady bezpieczeństwa podczas organizowania działań ratowniczych na poziomie specjalistycznym
Załącznik Nr 7 – Zalecenia do organizowania prac podwodnych w wodach skażonych i zanieczyszczonych
Załącznik Nr 8 zasady organizacji łączności dla działań ratowniczych z wykorzystaniem statków powietrznych. – do przemyślenia ( analogicznie jak dla SGRW)
Graficzne przedstawienie SGRW-N WOO dla czasów dojazdu 15; 45 i 90 minut.
